به گزارش مشرق، علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان در وین که برای دور اول مذاکرات در دولت سیزدهم به وین به سر می برد، با انتشار یادداشتی در روزنامه فایننشال تایمز، ضمن تشریح مواضع جمهوری اسلامی در مذاکرات و یادآوری بدعهدی‌های آمریکا به سیاست‌های واقع گرایانه دولت سیزدهم اشاره کرده و نوشته است که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایران، رای‌دهندگان تصمیم گرفتند تا اعتماد خود را بر روی الگویی سرمایه‌گذاری کنند که از تعامل واقع‌گرایانه‌تر با غرب حمایت کند.

علی باقری در یادداشت خود با اشاره به تلاش‌های کشورهای غربی خصوصا آمریکا برای تبدیل کردن مذاکرات به فرایندی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز و مشروع ایران، نوشت: در این راستا ما دو هدف داریم. اولین هدف رفع کامل، تضمین شده و قابل راستی آزمایی تحریم‌هایی است که علیه مردم ایران اعمال شده بودند. بدون آن، این فرایند تا ابد ادامه خواهد یافت. «مذاکرات» بدون راه‌حل بی‌چون‌وچرا برای هیچ‌ کسی سودی ندارد. دومین هدف تسهیل حقوق قانونی ملت ایران برای بهره‌بری از دانش هسته‌ای صلح‌آمیز به ویژه فناوری مهم غنی‌سازی برای مقاصد صنعتی طبق معاهده عدم اشاعه هسته‌ای (NPT) است.

درخواست ایران برای ارائه تضمینی که مانع از تکرار گذشته شود، ریشه در تجربه هشت سال گذشته ایران دارد. ایران از همان ابتدا که مذاکرات هسته‌ای به برجام منجر شد، با بدعهدی و نقض توافق از سوی طرف آمریکایی و اروپایی مواجه بود. در توافق ژنو یکی از تعهدات طرف غربی آزادسازی ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های ایران در خارج از کشور بود که با بهانه‌های مختلف به سختی امکان پذیر شد. تا مدت‌ها منابع آزاد شده در حساب‌های ایران در کشورهای خاصی بلوکه باقی مانده بود چرا که امریکا مجوز خدمات لازم برای جابه‌جایی و استفاده آنها را صادر نمی‌کرد.

از سوی دیگر استفاده از انرژی هسته‌ای حقی عام و مسلم است که کلیه دولت‌ها به موجب حقوق بین الملل از آن برخوردارند و تا زمانی که هر کشوری معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای را نقض نکرده است از کلیه حقوق مندرج در اساسنامه برخوردار است.

باقری کنی در یادداشت خود آورده که تلاش‌های پیشین برای بستن «شکاف اعتماد» میان مشارکت‌کنندگان در مذاکرات هسته‌ای به طور عمده شکست خورد چرا که غرب هر توافقی را صرفا بعنوان سکویی تثبیت‌شده می‌انگارد که از آن برای اعمال فشار بیشتر علیه ایران استفاده می‌شود.

وی یادآورشد: تجربه به ما می‌گوید که غرب به دنبال اجرای توافق نیست؛ بلکه به دنبال آن است که با اعلام حصول توافق با جلب نظر عموم، مخفیانه توافق را به تمامی روش‌های ممکن اجرا نکند. از روی تجربه می‌شود گفت که به دنبال این کار، اقداماتی جهت «ربایش» سکوی برجام انجام می‌دهند تا ایران را برای وادار کردن به دادن امتیازات بیشتر در زمینه‌های غیرمرتبط با مسائل هسته‌ای تحت فشار قرار دهند. در نتیجه ملت ایران نه به این روند و نه به نتیجه آن اعتماد ندارند.

آمریکا در برخورد با پرونده هسته ای صلح آمیز ایران نه تنها از تحریم‌ها به عنوان اهرم فشاری برای جلوگیری از پیشرفت‌های هسته ای جمهوری اسلامی استفاده کرده، بلکه هرگاه که موضوع مذاکرات و توافق به میان آمده غرب تلاش کرده در راستای محدود کردن موضوعاتی مانند فعالیت‌های منطقه ای و برنامه موشکی دفاعی کشورمان حرکت کند. از این منظر می توان گفت که غرب حتی از توافق نیز به عنوان اهرم فشار و گرفتن امتیاز استفاده می کند.

معاون سیاسی وزیر خارجه، ترک یکجانبه توافق هسته‌ای توسط دونالد ترامپ را خیانت وحشتناکی به اعتماد ایران و ایرانیان عنوان کرد و گفت: ساده‌لوحانه است که این مشکلات را تنها به دولت ترامپ و کمپین فشار حداکثری‌اش نسبت بدهیم. تلاش‌های مداوم آمریکا برای جلوگیری از بهره‌مندی ایران از منافع اقتصادی برای کاهش فعالیت‌های هسته‌ایش باعث شده که بسیاری از کسانی که زمانی از مدافعان ایرانی پرشور این توافق حساب می‌شدند، نظر خود را تغییر دهند. آن‌ها نه دیگر به منافع ملموس توافق و نه به اهداف آن اعتماد دارند. دونالد ترامپ تنها دستکش‌های مخملی را از دستان آهنی دولت پیشین آمریکا خارج کرد.

تکروی‌های دولت پیشین آمریکا خصوصا در مورد خروج از توافق هسته‌ای با ایران عاملی شد که نه تنها مردم ایران اعتماد خود را نسبت به آمریکا از دست بدهند بلکه متحدان ایالات متحده نیز ترجیح دهند، در کنار این کشور قرار نگیرند. اما دولت بایدن نیز به جای بازیابی اعتبار از دست رفته آمریکا با ادامه تحریم‌ها و استفاده از آنها به عنوان اهرم فشار بر ایران به این بی‌اعتمادی دامن زد.

بر اساس نظرسنجی مشترک دانشگاه مریلند و مرکز افکارسنجی «ایران پول» (Iran Poll) که چندی پیش منتشر شد مردم ایران از ایالات متحده رویگردان شده‌اند و بسیاری از ایرانیان هرگونه امیدواری نسبت به کاهش سیاست خصمانه بایدن در قبال ایران را از دست داده‌اند.

عبارت دستکش مخملی نخستین بار توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به کار رفت ایشان در بیانات خود در سال ۱۳۸۹ در دیدار با دانش‌آموزان و دانشجویان به مناسبت ۱۳ آبان گفتند: رؤسای جمهور آمریکا در دوره‌های مختلف بعد از پیروزی انقلاب خیلی دولّا راست شدند، خیلی حرف‌های چرب و نرم زدند، شاید بتوانند این راه بسته را دوباره باز کنند. ظاهراً حرف‌هائی می‌زنند، اما باطن قضیه همان پنجه‌ چدنی است که من گفتم در زیر دستکش مخملی پنهان شده است.

باقری در ادامه یادداشت خود در روزنامه فایننشال تایمز نوشت: از دیدگاه ما اشتباهات گذشته نباید تکرار شوند. ما در طول ۶ سال گذشته یاد گرفته‌ایم که به چه کس یا چه چیزی می‌شود اعتماد کرد. برای حصول اطمینان از استحکام هر توافقی در آینده، غرب باید برای ناکامی در انجام دادن وظایفش بهایی بپردازد. در هر کسب و کاری توافق، توافق است و شکستن آن پیامدهایی دارد.

این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: طی انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایران، رای‌دهندگان تصمیم گرفتند تا اعتماد خود را بر روی الگویی سرمایه‌گذاری کنند که از تعامل واقع‌گرایانه‌تر با غرب حمایت کند. حال عمل از حرف مهم‌تر است. سازوکار شفاف و واضحی باید به ما ارائه شود تا برداشته شدن تحریم‌ها تضمین شود. به چه دلیل دیگری باید درخصوص پیشرفت فناوری‌های ایران و برنامه هسته‌ای بومی با ارزش ملی مصالحه کنیم؟

مذاکره کننده ارشد کشورمان در وین با بیان اینکه به منظور تامین حقوق و منافع کشورمان برای گفت‌وگوهای عادلانه و دقیق براساس اصول «ضمانت» و «راستی‌آزمایی» آماده‌ایم، گفت: ما انتخاب خود را کرده‌ایم. حال خواهیم فهمید که آیا غرب عزم ورود به مذاکرات واقعی را دارد یا نه.

جو بایدن سیاستمداری کهنه کار است اما رویکرد او در قبال ایران نشان می دهد که اهمیت اعتماد و اعتبار را به عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کننده نفوذ و تاثیرگذاری یک کشور در عرصه بین المللی درک نکرده و یا به این موضوع بی‌اعتنا است. باید منتظر ماند و دید که رئیس جمهور دموکرات آمریکا در جریان مذاکرات می‌تواند وجهه خود را بازیابی کند یا خیر.